Orzeczenie jest podstawą do korzystania z systemu ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Potwierdzeniem posiadania orzeczenia jest legitymacja osoby niepełnosprawnej.
Od dnia 1 sierpnia 2017 roku zmianie uległy zasady wydawania legitymacji osoby niepełnosprawnej, natomiast z dniem 1 września 2017 roku zmianie uległ wzór blankietu legitymacji.
Organem uprawnionym do jej wydania jest właściwy miejscowo powiatowy/miejski zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Legitymacja zawiera imię i nazwisko osoby niepełnosprawnej, jej numer PESEL (co zapobiega konieczności wymiany legitymacji w sytuacji zmiany nazwiska), termin ważności oraz symbol przyczyny i stopień niepełnosprawności wpisywane odpowiednio do legitymacji na wniosek osoby zainteresowanej lub przedstawiciela ustawowego tej osoby. Zarówno symbol przyczyny jak i stopień niepełnosprawności są wpisywane do legitymacji pod postacią QR kodu, co gwarantuje pełną ochronę tych danych jako szczególnie wrażliwych.
Stopień niepełnosprawności wpisuje się w legitymacji wyłącznie na wniosek osoby niepełnosprawnej. Jest to rozwiązanie nowe, do dnia 31 sierpnia 2017 roku stopień niepełnosprawności wpisywany był z urzędu. Symbol przyczyny niepełnosprawności wpisuje się w legitymacji wyłącznie na wniosek osoby niepełnosprawnej.
Powiatowy zespół wystawia legitymację dokumentującą niepełnosprawność wyłącznie na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia wydawanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Ta sama zasada dotyczy wystawiania legitymacji dokumentującej stopień niepełnosprawności, którą powiatowy zespół wystawia wyłącznie na podstawie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień, wydawanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Orzeczenia organów orzecznictwa rentowego (ZUS, KRUS, MON, MSWiA) nie stanowią podstawy do wydania przedmiotowych legitymacji.
Podstawą wydania każdej z legitymacji jest ostatnie prawomocne orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności albo o wskazaniach do ulg i uprawnień. Orzeczeniem prawomocnym jest orzeczenie od którego nie wniesiono odwołania albo co do którego strona zrzekła się prawa do wniesienia odwołania i wreszcie wyroku sądu, od którego nie wniesiono środka zaskarżenia.
Legitymacje wydawane są na okres ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż na okres:
- 5 lat - w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność;
- 10 lat - w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60 roku życia.
W przypadku osób, które ukończyły 60 rok życia legitymację wydaje się na okres ważności orzeczenia stanowiącego podstawę do wydania legitymacji bez ograniczeń czasowych, takich jak w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność oraz stopień niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 60 roku życia. W przypadku tych osób niepełnosprawnych możliwe jest wydanie legitymacji na stałe.
Legitymacje wystawione przed dniem 1 września 2017 roku zachowują ważność na czas w nich określony, a więc nie trzeba wymieniać tych legitymacji do czasu upływu terminu ich ważności.
Wzór legitymacji dokumentującej stopień niepełnosprawności i niepełnosprawność
Z dniem 1 września 2017 roku zmianie uległ wzór blankietu legitymacji. Nowy wzór blankietu legitymacji w sposób bezpośredni wskazuje na charakter dokumentu i osobę, której przysługuje. Legitymacja ma dwie strony zawierające elementy zabezpieczające dokument przed sfałszowaniem i podrobieniem. Na awersie legitymacji znajduje się m.in. napis: „LEGITYMACJA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ” (w jęz. francuskim CARTE D’IDENTITÉ D’UNE PERSONNE HANDICAPÉE oraz w jęz. angielskim DISABLED PERSON IDENTIFICATION CARD), jak też piktogramy oznaczające niepełnosprawności. Na rewersie legitymacji znajduje się m.in. dziewięciocyfrowy indywidualny numer nadany legitymacji, oddzielony ukośnikiem prawym od czterocyfrowego numeru, oznaczającego kod powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, który wystawił legitymację oraz kod QR, który zawiera obligatoryjnie numer PESEL, numer legitymacji oraz odpowiednio jedynie na wniosek osoby zainteresowanej bądź przedstawiciela ustawowego dziecka dane dotyczące stopnia niepełnosprawności oraz symbolu/symboli przyczyny niepełnosprawności.
Wzór legitymacji:
